163
duidelijk te maken hoe en waarom het christendom voltooiing en vervolmaking is en hem met behulp van óns begrijpen van zijn waarheidsverstaan behoedzaam en liefdevol voort te helpen op de weg naar de volheid der waarheid, hem ,,onder leiding van” ons tot het ware waarheidsverstaan ,,op te voeden”. Ons verstaan (meer niet-weten dan weten) van zijn religieuze situatie, ónze wetenschap, óns woord, het verhelderen zijner schoonste vermoedens door óns, óns begrijpen van Christus, etc., dat alles is dan van primair en essentieel belang geworden. Die zaken zijn niet zónder belang, allerminst, zelfs als ze van bijkomstig belang zijn; maar er wordt iets anders van primaire betekenis, wanneer de religieuze niet-christen door het deelhebben aan het waarheidsleven van zijn religie moet worden beschouwd als een religieus volwassen persoonlijkheid.
De eerste conclusie is dan deze, dat zoals iedere religieuze persoonlijkheid ook de religieuze ,,heiden”, wil hij Christus’ waarheid waarlijk als voltooiing van zijn waarheidsleven gaan verstaan, deze zelf als zodanig moet veroveren en vanuit het eigen geestelijk ervaringsleven moet gaan begrijpen. Waarheden kan men slechts als waarheid, als woorden des levens, ervaren voorzover men ze zelf als antwoord op de eigen levensvragen, de eigen verworvenheden, beproevingen en vreugden heeft veroverd: voorzover ze antwoord werden op het eigen levensavontuur. In dit innerlijke, geheel persoonlijke levensproces blijft elke van buitenaf bijgebrachte waarheid buitenkant van de mens, en – zo onontbeerlijk – onontbeerlijke buitenkant, onontbeerlijke bijkomstigheid. Ook het bijgebrachte verstaat men eerst, ontsluit zich eerst, als het eigen leven ons er rijp voor heeft gemaakt. Dan eerst gaat men een waarheid verstaan als wáárheid, levens-waarheid. – Dit maakt de onderrichting, en in het algemeen, het missionaire handelen, niet overbodig, in het geheel niet. Deze volwassenheid en dit zelf veroveren geven echter, zoals we zullen bemerken, de missie terug aan haar meest wezenlijke opdrachten.
De eerste conclusie toch, welke men aan de religieuze volwassenheid ener niet-christelijke wereld en aan het zelf veroveren der waarheid moet verbinden, is de noodzaak deze niet-christe-
