volle kracht, en niet zelden honend naar voren stoten, en voor het resterende geen aandacht opbrengen : was wahr daran sei, sei nicht neu und das Neue nicht wahr. Hoe minder aandacht, hoe beter; hoe minder aandacht, hoe ongevaarlijker; hoe duidelijker het onware, hoe onbetekenender het ware (dat wijzelf altijd beter bezaten). Vooral geen voetstuk, geen eerbied, geen ernst ook daarom. De « ernst » speelde slechts een rol bij het negatieve vertoon van het oordeel. De opdracht van het Christendom scheen zeer lange tijd een strijd, die « alle vor- und ausserchristlichen Uberlieferungen mit dem Hammer des evangelischen Wortes zertrümmert » (L. Ziegler), en het verlangen der liefde, door Joannes Damascenus in zijn oorspronkelijke, nog natuurlijke zuiverheid, in zijn nog argeloze rechtschapenheid geformuleerd, werd ons wezenlijk vreemd, werd onherkenbaar in onze daden van geloofsijver, die allereerst moesten devalueren en ontluisteren, en aldus voor het andere denken beveiligen.
    Toch is het alsof dat verlangen, voor al het aardse en menselijke liefdevol open te staan en de wereld der mensen zonder verachting of haat tegemoet te treden – zich in onze dagen eindelijk herneemt; preciezer: alsof de liefde het bestaansrecht, het alleenrecht van hààr handelen hartstochtelijk en souverein opeist, en niet meer bereid is nog eenmaal in welk kleinerend gevecht

[78]