wereld van heden, deze wereld van overgang, van geboren worden en nog niet zijn, levert het beeld op van een titanische worsteling, een geweldige crisis, op politiek, staatkundig, maatschappelijk, wijsgerig, wetenschappelijk en godsdienstig gebied, – doch een crisis die, en dit is hier het essentiële, geen symptoom is van ontbinding, doch, zoals aanstonds nader nog wordt toegelicht, een volstrekt vitale crisis van scheppend leven. Dat is het wezen, hoopvol, reëel en daarom ook betoverend, van deze slechts schijnbaar zo sombere tijd.
    In zulk een tijd – en hij duurt ietwat langduriger dan de paar na-oorlogse jaren of de laatste vijf decennia, – in zulk een tijd waarin de nieuwe waarden nog niet hun orde en de oude waarden nog niet hun nieuwe vormen hebben gevonden; waarin, om nogmaals Kard. Suhard te citeren, « de tot nu toe gangbare waarden op even voorzichtige als delicate wijze door nieuwe moeten worden vervangen » en waarin dus nagenoeg al het overgeleverde ons op enigerlei wijze in de steek laat en wij nergens meer volstrekt zeker d. i. onverdeeld en onvoorwaardelijk achter staan, – in zulk een gigantisch bewogen overgangstijd is het schier vanzelfsprekend dat de geestelijke spanningen te groot zijn om nog door de gemiddelde mens verwerkt te kunnen worden. Terwijl hij de nieuwe waarden en de nieuwe vormen nog niet ziét en hij daarom maar

[17]