katholiek is, een hernieuwing van de katholieke geloofspractijk, een binnenkerkelijke reformatie als eerste voorwaarde voor die hereeniging te verdedigen. Inderdaad, dit is noodzakelijk; van Duinkerkens critiek bewijst zulks doorloopend. Maar de vraag luidt dan onmiddellijk: kan, voor een katholiek, die hereeniging een actueel probleem zijn als het hedendaagsche katholieke geloofsleven een dergelijke absurde afdwaling van zijn oorsprong vertegenwoordigt als van Duinkerken betoogt, als reeds het eigen geloofsleven een dermate hachelijk en verbijsterend ,,probleem” is geworden, als m.a.w. die éérste voorwaarde voor een hereeniging, het herstel in Christus, de terugkeer tot een waarachtig evangelisch leven der katholieke christenheid, nog vrijwel alles te wenschen overlaat. Heeft, gezien de actueele werkelijkheid van het geloofsleven, een hereeniging, gesteld dat zij mogelijk zou zijn, hetzij organisatorisch, van boven af, verwerkelijkt, hetzij door den druk van bepaalde omstandigheden allergunstigst beinvloed, iets wezenlijks te beteekenen. Als conclusie van van Duinkerkens critiek op het christendom moet men hier antwoorden: Neen; zij zou, op dit moment of in een nabije toekomst verwezenlijkt, niet de uitdrukking zijn van een eenheid in Christus en derhalve noch in godsdienstig, noch in historisch opzicht van eenig belang zijn. Twee afzonderlijk georganiseerde ficties in één organisatie samengevoegd, leveren niet meer op dan één georganiseerde fictie. ’n Dergelijke disciplinaire overwinning (gesteld dat zij mogelijk ware) zou wellicht een massa-demonstratie kunnen opleveren zonder weerga, en een kort, kort oogenblik zou daarvan wellicht een ,,bezieling” uitgaan, maar onmiddellijk daarna zou een lang-

184