hij, is niet verlaten(!). Hij heeft eer het schuimendste levensgevoel dat Europa in de laatste eeuw gekend heeft. De mens van vandaag is een heerserstype. Hij is sportief (dat v. D. nu juist dit het eerst, als het meest kenmerkende, moest noemen!), eruptief, ten leven zeer geneigd en meer dan dat, zelfs als hij tot het strikt cerebrale type behoort. Hij is optimistisch (het heerserstype!) en wil hervormen. Hij schroomt geen begin en voelt zich niet door het noodlot gedrukt, zeker niet in de kleinigheden(!) des bestaans. Maar toch. . . ook dit geslacht is niet vrij van alle(!) twijfel (alsof het heerscherstype gekenmerkt wordt door een bevrijd zijn van twijfels!). Over onze vaste zekerheden kennen wij de groote angsten die de lucht zwaar maken en de nachten doorhuiverd van nog andere duisternis, een levend, tastbaar donker dat men niet kan wurgen’ (zoodat het heerscherstype slechts ,,optimistisch” blijkt in de kleinigheden des bestaans!) etc.
En de rest van van Duinkerkens werk? Dat wat overblijft na dit onstuimigst en levensheroisch manifest? , Wij vragen geen boek, maar een hart’, verzekert ons de schrijver. Merkwaardig. In dit boek sprak bijna uitsluitend het intellect, en toen het hart sprak en om een glimlach bedelde, zuchtte het (merkwaardigst) om den glimlach van Jules Verne. En toen hij den glimlach bezat, schreef hij, argeloos, zijn ,Jubelstadje’! – Neen, van een heerscherstype is de rest van zijn werk stellig niet afkomstig! Van een heerscherstype heeft hij al even weinig als de man op mijn lucifersdoosje van Napoleon, ook al prijkt hij met diens lok en diens gekruiste armen. Hij zou een boek, hij zou vele boeken willen wegschoppen, maar hij zal ze toch telkens, en met belang-

160