leving die welvaart produceert. De eenige remedie die de Kerk hier heeft te bieden is die grondregel van christelijk leven, welke Paulus vastlegde toen hij schreef: dat zij die bezitten, leven alsof zij niet bezitten. De Kerk moet de vrijwillige armoede, de innerlijke onthechting prediken; dit is haar taak (en háár tegenkracht) zoowel tijdens een dictatuur als tijdens welk ander regime. Naarmate zij deze verwerkelijkt lost zij, op háár terrein en met háár middelen, niet slechts het probleem van het onrecht en van de armoede op, maar bestrijdt zij ook de aurea mediocritas, d.w.z. zij schept dan die moreele kracht waarmede men het recht kan bezitten zonder tot ’n representant der aurea mediocritas te verworden. Men kan wel gelooven dat een aurea mediocritas, door ’n dictatuur gecreëerd, het verlangen naar de vrijwillige armoede zal doen ontwaken, maar dit zal toch in even geringe mate het geval zijn als ten overstaan van de huidige (alom tierende) aurea mediocritas. Het goede is niet allereerst een reactie op het kwade, een gevolg van de negatieve prediking door het kwaad, maar van een positieve prediking door de Kerk.
   Doch keeren wij terug tot den dagboekschrijver, het pastoortje van Mézargues. Zijn sociaal bewustzijn (deze smartelijke ondergrond van zijn wezen), dat aan de materieele oplossing van het probleem der armoede hoogstens een zeer betrekkelijke waarde kan toekennen, stelt zijn plicht van priester, alleen priester te zijn, opnieuw, dwingender, exclusiever aan de orde. De uitkomst van zijn sociaal denken stelt hem opnieuw voor den plicht zijn strijd tegen dien muur van onverschilligheid voort te zetten. Is het een stimulans te meer, het is ook een wanhoop te meer.

110