De droom, de groote droom van een over de wereld zege­vierend christendom moge van een vurige liefde, een hevig-menschelijk verlangen getuigen (hij heeft, in de historie der Jezuïetenorde, tot vele grootsche en heroische – en ook vele tragische – impulsen geïnspireerd), dezelfde droom krijgt, geïnterpreteerd door een middelmatig brein, een af­schuwelijk-geborneerden, geperverteerden en onleefbaren in­houd; en hij kan tot de naargeestigste consequenties leiden als de desiderata van zoo'n bizar, in zijn wezen vervalscht verlangen normatief en bezielend moeten worden voor het han­delen eener godsdienstige gemeenschap. Van een schoone droom naar een triviale waan is het slechts een stap. Het eerste kan een misverstand, maar dan een subliem misverstand zijn, en ook tot sublieme daden activeeren, het tweede nadert on­middellijk het sjofele confectie-visioen van geestelijk min­vermogenden, en de daden waartoe zulk visioen inspireert zijn dan navenant: ijdele wanen: brouhaha, dat met geen enkele werkelijkheid meer verband houdt. Kan men de groote droom der Jezuïetenorde (ondanks zeer veel) eer­biedigen, bewonderen zelfs, al was het alleen maar om de daden en gestalten die hij heeft opgeroepen, de „groote droom” van Adalbert Bangha S.J. is burlesk gezwets ge­worden. Zijn strijd met dezen tijd en zijn idealen voor dezen

22