lijst van werken
vorige bladzijde



N E O - G O T I E K E R ? 361


vorige bladzijde diep en verre in ’t land verdwenen,
        rusten, daar ik God ontmoet.

God alleene – in welker talen
        dat gezeid? – na hertenslust
hebben, hebben, en herhalen:
        ‘Ik beminne U!’ dat is rust!


Gezelle, zo wil ik zeggen, werd verteerd door die onverzaadbaarheid, dat veel moeilijker te bereiken heimwee van hen die verzadigd werden... Ja, hij was een verzadigde, hij, herinneren we ons, die de nederige weg der zinnen was gegaan en die nog altijd de weg volgde van deze zo onvolmaakte, lage, doch waarachtige liefde... Ook in dit heimwee had hij niets meer met de vroegere Gezelle gemeen. Ook hier had hij niets van een middeleeuwer. De middeleeuwen toch verstonden het heimwee der reeds verzadigden als een der laatste genaden der volmaakt verpuurden en aan al het lagere ontstegenen, doch Gezelle leefde dit schoonste heimwee als een die nog altijd zijn laagste liefde volgde...


9

Neen, Gezelle was geen gotisch, en nog minder was deze volkomen oorspronkelijke geest een neo-gotisch mens. Hij was, en is nog: volstrekt modern. Hoe bestendig hij inkeerde naar een Christendom van vroeger, groter, bezielder, strijdbaarder eeuwen, zijn religieus bewustzijn is geen hernemen geweest van verleden verworvenheden, geen heropstanding van een verleden dat voorbij is (en altijd onherhaalbaar voorbij is). Hij was als religieus mens – en staande als zodanig op het niveau van zijn tijdsmoment – voortzetting, verder verovering, groei en toekomst, en dit laatste is hij ook voor ons, die zoveel later leven, nòg. Niet alleen herneemt Gezelle geen verleden tijd, hij is ook met geen tijd te vereenzelvigen, hoezeer hij ook met zijn eigen tijd verbonden was. Hij verheldert met de grote motieven zijner poëzie, met enkele der algemene en eeuwige waarden waartoe zijn nochtans sterk geïntroverteerde geest (ver echter van alle onvruchtbaar en verziekt egocentrisme) wist door te dringen, het menselijk lot van alle tijden. Dit kenmerk van alle klassieke poëzie volgende bladzijde





















volgende bladzijde
inhoudsopgave



aangemaakt: 22-12-2009 Copyright © 2010 by
R. Bruning en Th. Bruning
copyright
laatste aanpassing: 17-01-2010