als priester onder de mensen niets anders beproefd dan waarachtige liefde te wekken – voor de waarheid.

Een-zijn met Christus betekende voor Gezelle: een-zijn met Christus’ nieuw gebod. Niet allereerst het lijden, hoezeer in en met Christus gedragen, is een eigenlijk verenigd zijn met Hem, maar het verenigd zijn met Hem in Christus’ nieuwe boodschap. En alleen het lijden, tengevolge van het uitdragen en zelf verwerkelijken van deze boodschap ondergaan of ondervonden, is wezenlijk verenigd zijn met Christus in zijn lijden, – dat echter ook van Zijn leven niet de zin, doch onvermijdelijk gevolg en sine qua non is geweest. Sine qua non, want Christus’ liefde veronderstelt een afwijzen van ‘de wijsheid en de goedheid der wereld’ en van alles wat in ons zelf ‘de wijsheid en goedheid der wereld’ behoort. Juist om dit sine qua non kan men Christus niet trouw zijn en zijn boodschap niet liefhebben zonder de bereidheid Hem ook in zijn lijden te volgen en in zijn lijden lief te hebben. Vandaar dat Christus zeggen kon: wie mijn kruis niet opneemt, kan mijn leerling niet zijn. Maar vóor Hij een boodschap was geweest (of geworden) over de dwaasheid van het Kruis, was Hij allereerst en primair een boodschap geweest over de dwaasheid der Liefde. Men kan deze dwaze liefde niet verwerpen (en vervangen door een schrandere) zonder het christendom-zelf te verwerpen. De liefde wordt niet christelijk als ancilla van de ratio (daarmee bereikt men ‘de wijsheid en goedheid der wereld’: haar divide et impera e.d.), maar christelijk is: de ratio als ancilla van déze dwaze liefde, als doorgrondster en vormgeefster van deze (hoogste) Wijsheid.

Christus was voor Gezelle echter meer dan deze liefdeboodschap. Niet deze dwaze liefde met betrekking tot de mensen is het eigenlijke leven, evenmin is zulks het deugdenleven dat deze liefde veronderstelt. Dat alles was slechts Christus’ ‘nieuw gebod’. Christus was allereerst een boodschap geweest over de liefde van Gòd, over God als Váder, een helpend en dringend aansporen om in en met en uit de Vader te leven, op dezelfde wijze als ook Christus-zelf. Want dit leven eerst, als een waarlijk vrij geworden kind Gods in de liefde van de Vader, was het ‘nieuwe leven’ dat Christus de wereld was komen openbaren, en dat – dat nieuwe leven – was het laatste, en daarom ook eerste doel, en de zin