lijst van werken
vorige bladzijde



270 G U I D O   G E Z E L L E,   D E   A N D E R E


                 vorige bladzijde of anderszins gewapend, boort
en bijt, ten hoopwaard in, standvastig, kleen en groot,
              om dood te doen of zelf te sterven:
elk andere hond benijdt elk anderen hond zijn brood.


Gezelle, die maar éen droom koesterde: alles gevende goedheid en liefde te zijn, moet verslagen en onthutst vaststellen: ‘’t Is oorloge, oorloge is ’t / daar menschen zijn, en dieren; ’t gevecht zit al dat leeft, / geboortevast, in ’t been... ’ Hij vraagt, wat is die mens?

Wat is de dolle mensch? Een dier, nog wilder:
een’ domme, een’ blinde kracht; een’ zee, onstilder
              als ’t water dat, beroerd,
de schepen die het droeg, om winst te vangen,
doet schielijk tusschen dood en leven hangen,
              of in den afgrond voert!


En dan schrijft hij, in datzelfde gedicht, de strofe waaraan ik dacht toen ik sprak van woorden die men niet uitspreekt, niet met zulke accenten en niet als priester uitstoot, vooraleer men zich daadwerkelijk de realiteit der menselijke afzichtelijkheid is bewust geworden. Opnieuw is zijn woord een vraag, maar het is de laatste vraag van de laatste walg:

Is iets in hem nog, dat men eerbaar zwichten
of sparen zal? Zijn daar nog menschenplichten,
              ten aanzien van ’t gedrocht
dat, wreed, ondankbaar, zoekt, met scherpe tanden,
te bijten in de zoete zusterhanden
              van die hem ’t leven brocht?


Slechts uiterst sporadisch heeft Gezelle zijn afkeer kenbaar gemaakt, en in het algemeen heeft hij weinig over de mensen gesproken. Doch ruim voldoende toch en voldoende doordringend om ook in hem de uitspraak van Hello bevestigd te weten: ‘L’homme supérieur sent mieux qu’un autre la grandeur humaine, et mieux qu’un autre la misère humaine’. De laatste geciteerde strofen zijn poëtisch allerminst fraai, doch het volgende bladzijde





















volgende bladzijde
inhoudsopgave



aangemaakt: 22-12-2009 Copyright © 2009 by
R. Bruning en Th. Bruning
copyright
laatste aanpassing: 16-10-2014