lijst van werken
vorige bladzijde



252 G U I D O   G E Z E L L E,   D E   A N D E R E

vorige bladzijde in de gemeenschap der mensen. Het tweevoudige drama, waarvan nu sprake wordt, is: de dood – als het drama van het scheppend leven; de vergeefsheid, de grauwe zinloosheid – als de actuele realiteit, het drama en noodlot van de scheppende waarheid bij haar intrede in de wereld. In beide voltrekt zich de tragedie van de scheppende mens. En wederzijds zullen zij elkaar intensifiëren.


2

De hevigheid en langdurigheid zijner doodslyriek, haar geslagen en verbijsterde accenten, vinden niet enkel hun oorsprong in het weten, dat het einde ophanden is, dat hij de aarde, welke hem zo lief was geworden, nu weldra zal moeten verlaten, maar hierin vooral: dat het doodsbewustzijn, het besef van de eigen dood, hem overvalt terwijl hij nog, of juister: eigenlijk eerst nu, in het volle bezit is geraakt van zijn ongemeen krachtige creatieve en menselijke vitaliteit en hij eerst nu zijn liefde daadwerkelijk kan zijn en wegschenken. Hij staat nog pas aan het begin. Gezelle heeft eindelijk, na al zijn zwerven, zichzelf bereikt, zichzelf en zijn waarheden in bezit genomen; vanuit een nieuw middelpunt gaat hij het leven hernemen, doch reeds na tien jaar, hij is dan zestig, is er het weten van het onverbiddelijk einde, huist de dood in alle takken van die schone, levenskrachtige, naar steeds voller wasdom groeiende levensboom. Heel dit nog sterke lichaam en heel deze vitale geest (die als het ware nog een eeuwigheid lang uit zichzelf had kunnen voort-leven zonder zichzelf uit te putten) komen in bijna dierlijke opstand tegen het bewustzijn van hun einde, reageren en verzetten zich met die animale, schier verwilderde ontzetting van het natuurlijke levensinstinct, van de natuurlijke mens.
    Inderdaad: even heidens (aards, menselijk) als, ergens, zijn natuur-eros was, even dierlijk (aards, menselijk) was, ergens, zijn doodservaren. Evenmin als men zijn natuurmystiek volledig kan verstaan wanneer men het tellurisch-dionysisch element van zijn natuurverbondenheid negeert, evenmin kan men zijn doodsmystiek volledig verstaan zonder de panische, dierlijke verslagenheid waarmede de doodservaring (de dood als dood: als definitieve vernietiging) Gezelle aangreep. Deze verslagenheid is de volgende bladzijde





















volgende bladzijde
inhoudsopgave



aangemaakt: 22-12-2009 Copyright © 2009 by
R. Bruning en Th. Bruning
copyright
laatste aanpassing: 26-12-2009