lijst van werken
vorige bladzijde



194 G U I D O   G E Z E L L E,   D E   A N D E R E

vorige bladzijde woording moet hij zijn Umwertung zijn en op eigen verantwoording (in anderen) Umwertungen oproepen... Dit zijn geen zaken die de grote d.i. gewetensvolle mens voetstoots aanvaardt. – Niet slechts de ontredderde heeft gezwegen, óok, zo wil ik zeggen, nog lange tijd de genezende. – Doch toen hij de plicht, zichzelf te zijn, eenmaal aanvaard had, zou ook niets en niemand deze beschroomde meer tegenhouden.

      en zeggen ga ’k
het woord van mijn' gedachten
      dat niemand mij
      ontweren zal
verdwingen noch verkrachten.

1881



7

In het derde hoofdstuk betwistte ik de mening, dat Gezelle na Roeselare een gebroken, lusteloos, terneergeslagen mens zou zijn geweest, wien het eenvoudig aan fut en lust ontbrak om nog als dichter actief te worden, en ik noemde toen een aantal feiten die in ieder geval op een ongemene vitaliteit wezen. Doch nu kunnen we wel zeggen: alleen reeds het feit, dat Gezelle in de jaren van zijn zwijgen de radicale Umwertung voltooide welke met en in het radicaal verschillend karakter van zijn poëtisch oeuvre in beide perioden manifest is geworden, bewijst al voldoende zijn ongebroken levenskracht. En onafwijsbaarder nog, wanneer men moet erkennen dat deze Umwertung – in Gezelle’s geval, waar de Umwertung een religieuze was en zich aan de Christus-mysticus voltrok – vergezeld is moeten gaan met een geestelijk torment waarbij alles, en ook hijzelf, op het spel scheen te staan en wanhoop moest worden. Ook zulk een noodweer doorstaat men niet – laat staan ongehavend – zonder dat men een ongebroken levens-wil en levens-kracht de zijne kan noemen. Zij zijn het eigendom der scheppenden.


a. ‘‘Maar dat is het juist, ziet U, dat het bij mij altijd uitloopt op die formule: ‘boven-natuurlijk zinsgenot’ – dat is misschien iets absurd – maar ik geloof: een godsdienst zal nooit mijn godsdienst zijn als ik er die formule niet in terugvind met haar toe-





















volgende bladzijde
inhoudsopgave



aangemaakt: 13-07-2009 Copyright © 2009 by
R. Bruning en Th. Bruning
copyright
laatste aanpassing: 05-09-2009