niet enkel heimwee naar hun argeloze staat, dat Gezelle zich in die jaren van innerlijk vrij-worden en vrij-zijn voelde aangetrokken tot de kinderen op de wijze waarop hij toen tot hen aangetrokken werd, nl. als tot ‘de blom des levens, kleene Kerke Christi’. In hen toch herkent hij nu, in hare volmaaktheid voorafgebeeld, die innerlijke vrijheid en blijdschap waarvan thans iets ook zijn deel is geworden, – iets van die wereld waar ook Christus nog slechts (of weer) Kind is, iets van die schuldeloze Wereld van vanzelfsprekende eenheid, welke Christus in hen gezegend had.

1862

Doch om al deze thema’s, motieven en accenten, hoe belangrijk ook ter kenschetsing van Gezelle’s zielestaat, gaat het hier voor mij toch niet. Zij illustreren slechts van verre de blijdschap welke zijn deel is geworden. Zij bereiden een motief voor dat dieper en schoner en eindeloos lichter van toon is, en eindeloos onthullender voor de vrijheid en vervuldheid welke de Zijne werden, een motief dat zich ook telkens herhaalt en herneemt nu. Al de hier vermelde thema’s preluderen slechts op het motief van het water, – in welk motief hij zich voor dit moment het volledigst zal uitspreken: zijn schoonste ervaring der blijdschap, en ook het wezen Zijner blijdschap. Want de ziel die zich waarlijk ontledigt, wordt helder en puur en vrij als het water dat van elke dwang ontbonden argeloos en zuiver door de dagen vliet en niets doet dan overal niets zijn en ledig zijn en de hemel weerspiegelen d.w.z. vol zijn en vervuld zijn van God.