| 44 | G U I D O G E Z E L L E, D E A N D E R E |
en bijkans onbezweerbaar breekt de droefheid los uit deze steunende ziel. De inzet is volledig geweest: de priester heeft alles van de wereld en het eigen hart roekeloos om Christus’ wil ‘versmeten’, en nu is ook God hem ontvallen, en hij-zelf is de schuldige. Waarlijk:
|
diepe ligt de wonde, dáar... . . . . . . . . . Laat mij droef en treurig wezen, niemand zal mij ooit genezen... . . . . . . . . . Op, en weg, en deure is alles, dat mij zoet en liefgetal is; nievers is er welzijn meer, nievers, nie... |
1858
Voelt de ziel in elke diepe wroeging zichzelf als geheel en al bezoedeld en elke genade door haar misbruikt, ontluisterd en besmeurd, weet zij zich Christus onwaardig, Christus’ heengaan als een goddelijk recht, weet zij zichzelf terecht verstoten, zonder opdracht, doelloos en verloren, – het is ook haar doem dat àl haar handelen haar met deze wroeging vervult, en dat die heilige maar vernietigende verslagenheid haar bestendig deel is. Men kan hier wel antwoorden – en ook Gezelle hield zich dit voor in zijn Beltrommel, waaruit bovenstaande citaten, – dat God barmhartig is, maar men gevoelt wel dat op een ander ogenblik juist deze barmhartige God een nieuwe bron van bitterste wroeging wordt – – voor de zuivere ziel, en dan spreekt zij, ook zij, woorden als dit raadselachtige:
|
Milde en machtig mededoogen keert uwe onbermhertige oogen toch niet af... |
Inderdaad, méer dan welke kwelling die Gezelle van de zijde der mensen bereikte, was deze wroeging der liefdevollen dat oeverloze ‘bitter water van de groote zee’ waarin hij zich voelde verzinken en ondergaan. Hij bezag zichzelf met die wrede helderziende eerlijkheid welke de moed en het tragisch lot is van allen die liefhebben, en die bij hem zo aangrijpend 
