| H E T A N D E R E ‘R O E S E L A R E’ | 39 |
|
door mij gesterkt, noch steen noch staal ooit weêrstand zullen wagen! |
Zo dicht hij nog in 1876 (in een gedicht dat ook anderszins uiterst merkwaardig zal blijken), en deze regels verschillen naar hun inhoud in geen enkel opzicht van het priesterlijk bewustzijn waaraan reeds de 24-jarige uitdrukking gaf in het gedicht bij de ‘tehuiskomst van de priesterwijding’; en dit gedicht verschilt weer niet essentieel van de diepe priesterlijke bezorgdheid waarmede hij in 1871, veel later weer, met zoveel aandrang vermanend, het schriftwoord zou parafraseren: ‘Goed is het zout; als echter het zout zouteloos wordt, waarmee zult gij het dan zouten’:
|
Gij, priester, zijt het zout der aarde; en bleev’ die zoutloos, hoe zou ’t gaan? doch, bijaldien het zelve ontaardde, wie zette er ’t zout weêr krachten aan? Tot niets en dient, ontwent de priester, zijn priesterdom, tot niets med’al, als om den voet nog veel te driester te maken die hem pletteren zal! Staat boven ’t menschdom, of ligt onder zijn hoonend voetspoor, man van God: verdient dat de Engel zelve u wonder’ of dat u ’t laatste mensch bespott’! |
Zijn priesterziel beleeft het christen-zijn als een strijdbaar apostolaat, en daarom als een strijd waarbij àlle christenen betrokken zijn (‘want dóor u moet al ’t bestaande...’ etc.) en eigenlijk is voor hem iedere christen priester, en misschien spreken we nog meer in Gezelle’s geest wanneer we zeggen: missionaris; in ieder geval vertolkt dit woord het nauwkeurigst Gezelle’s eigen gevoelens. Zijn priesterziel was een waarachtige missionarisziel, hetgeen hij, niet zonder hartstocht, rechtstreeks tot uitdrukking bracht in de paradoxale versregel: ‘en, waar dat Kruis niet heerscht, dáar is ’t mijn Vaderland!’ En wellicht gevoelde Gezelle, deze vervoerde en ‘andere’..., in zichzelf ook gans de verlatenheid reeds van de missionaris, die eenzame, arme zwerver van wie hij schreef: 
