Er bestaat een politiek pseudo-realisme met betrekkelijk duur­zame successen. Helaas! want het is het realisme en het succes van lieden ,,qui ont choisi franchement pour l’injustice’’. Over hun resultaten zouden de rechtvaardigen zich bijna ergeren, ware het niet dat zij tot iets veel verheveners hun toevlucht konden nemen, nl. hun smartelijk (en berustend) beklag bij God die toelaat dat hùn super-realisme (dat eenmaal toch gelijk moet krijgen) zoo langen tijd zoo klakkeloos wordt opzijgedrongen door lieden die een ramp voor de menschheid zijn.
     Het is met dit klein melodrama dat Maritain zijn critiek op Mussolini’s machiavellistisch realisme, dit pseudo-realisme-met-­helaas-betrekkelijk-duurzame-resultaten, begint. ¹) De rechtvaar­digen (voor den Heer) verwijten dit realisme, dat het practisch ontkent ,,que l’homme est sorti des mains de Dieu, et qu’il garde en soi, maigré tout, la grandeur et la dignité d’une telle origine.’’ ,,Son pessimisme, qui invoque des vérités empiriques incontestables, tourne ces vérités en mensonges ontologiques, parce que le fait que l’homme vient de Dieu ne compte pas pour lui. Alors il désespère de l’homme au profit de l’Etat. C’est l’Etat qui à la place de Dieu créera l’homme; c’est lui qui par ses contraintes obligera l’homme à sortir du néant de l’anarchie des passions, et à mener une vie droite et même héroïque.’’
     Het is duidelijk dat de nieuwe, christelijke tijdelijke orde, welke Maritain voor oogen zweeft, en dat ook Maritain’s ,,partij’’, die deze toekomstige christelijke orde moet voorbereiden (rééds in dit héden), deze herkomst van den mensch niet zullen loochenen. Maar er zijn