Jellinek herinnert er aan (in zijn Allgemeine Staatslehre) dat, volgens de jongere Grieksche sophisten, het récht bestemd is om de sterken door de zwakken in toom te houden. Let wel: niet enkel om de sterken, maar de sterken door de zwakken in toom te houden. En dat de sterken, zoodra hun dit bedrog van het „recht” duidelijk wordt, deze tegen-natuurlijke knechtschap verbreken en de natuur-wet — het recht van den sterkste, de hegemonie van het lévenskrachtige over het levenszwakke, van het scheppende over het onvruchtbare, van het menschelijke edele over het menschelijk vervallene, van den buitengewonen mensch over den gewonen mensch — herstellen en tot het rechtsbeginsel van den Staat proclameeren.
Het dusgenaamde „recht van den sterkste” heeft derhalve, behalve een scherpzinnig realisme, óók een zuiver defensief (en offensief) tot oorsprong. En het heeft een vele malen zuiverder, helderder zin dan ons gemeenlijk wordt opgedrongen, — door de zwakken?
Nietzsche, eveneens op grond van vele scherpe observaties, zou het christendom, behalve als het lijfsbehoud der zwakken, dulden als een poging, de heerschappij der onmachtigen op de sterken te vestigen.
En die bergen hedendaagsche literatuur over zwakke en zieke creaturen, die aan het leven ten gronde gaan, vormen zij niet ook een literatuur van zwakken, — die niets zoozeer vreezen als een literatuur (en ’n dictatuur) van eindelijk weer gezonden?
Laat ons niet té goedgeloovig zijn. De niet-sterken zijn altijd sluw geweest. Sluw en volharderd. Het was hun eenige kans — en kracht. Kan men het hun euvel duiden?
En kan men hun euvel duiden, dat ook zij naar boven willen, dat zij alles, ook het edelste, aangrijpen, gebruiken, arglistig misbruiken om die gehate heerschappij der scheppenden, der gezonden en levenskrachtigen te ondergraven? — En men kan nu wel zeggen, en inderdaad mee-

218